Vaš rizik od potencijalno smrtonosnog srčanog udara može se otkriti u vašem oku i do pet godina ranije
Slični signali mogu da ukažu na rizik od dijabetesa i možedanog udara, tvrde ljekari.
Istraživači predvođeni Univerzitetom u Edinburgu proučavali su stotine hiljada Britanaca koji su bili deo baze podataka UK Biobank. Svaki učesnik je imao snimak svoje mrežnjače – sloja koji osjeća svjetlost na zadnjem djelu oka. Sa ovih slika, istraživači su mogli da pregledaju krvne sudove u mrežnjači, koristeći mjeru nazvanu fraktalna dimenzija (Df).
Nalazi su pokazali da je niži Df povezan sa bolešću koronarnih arterija i njenim potencijalno fatalnim ishodom, srčanim udarom, kod Britanaca.
Koronarna bolest srca je najčešća vrsta srčanih bolesti i predstavlja najveći uzrok srčanog udara. Bio je to i najveći pojedinačni ubica i muškaraca i žena širom sveta u 2019. Istraživači su zatim razvili model koji je mogao da predvidi rizik od srčanog udara. Uzeo je u obzir Df kao i tradicionalne faktore rizika kao što su starost, pol, rasa BMI i pušački status – nazvani demografski podaci.
Ana Viljaplana-Velasko, studentkinja doktorskih studija na univerzitetu, rekla je da su rezultati „upečatljivi“. Model je bio bolji u signaliziranju i označavanju ko je pod povećanim rizikom od srčanog udara nego da se samo oslanjao na demografske podatke.
„Poboljšanje našeg modela bilo je još veće ako bismo dodali rezultat koji se odnosi na genetsku sklonost razvoju MI [srčanog udara]“, rekla je gospođa Villaplana-Velasco. Dodala je: „Pogledali smo genetiku Df-a i pronašli devet genetskih regiona koji pokreću obrasce vaskularnog grananja mrežnjače. „Poznato je da su četiri od ovih regiona uključena u genetiku kardiovaskularnih bolesti.
„Konkretno, otkrili smo da su ovi uobičajeni genetski regioni uključeni u procese koji se odnose na težinu i oporavak MI [srčanog udara].“ Varijacije u krvnim sudovima mrežnjače takođe ukazuju na bolesti kao što su dijabetička retinopatija i moždani udar. Istraživači veruju da je moguće da svako stanje može imati jedinstveni profil varijacije mrežnjače. Zbog toga je moguće napraviti jednostavan pregled mrežnjače kako bi se identifikovali ljudi u opasnosti.
Prosečna starost za srčani udar je 60 godina. Istraživači su otkrili da je njihov model postigao svoje najbolje prediktivne performanse više od pet godina pre događaja. „Tako bi se činilo da bi izračunavanje individualizovanog rizika od MI [srčanog udara] kod osoba starijih od 50 godina bilo prikladno“, kaže gospođa Vilaplan-Velasko. Iako predviđanje srčanog udara može biti zastrašujuća perspektiva, to je korisna informacija za pacijente koji mogu preduzeti mjere da smanje rizik.
Gđa Vilaplan-Velasko je rekla: „Ovo bi omogućilo lekarima da predlože ponašanja koja bi mogla da smanje rizik, kao što je odustajanje od pušenja i održavanje normalnog holesterola i krvnog pritiska.
„Naš rad još jednom pokazuje važnost sveobuhvatne analize podataka koji se rutinski prikupljaju i njihovu vrednost u daljem razvoju personalizovane medicine. Nalazi su predstavljeni na godišnjoj konferenciji Evropskog društva za ljudsku genetiku.
